U toku šećerne bolesti, bez obzira na dužinu njenog trajanja i bez obzira na tip bolesti i vrstu terapije, mogu nastupiti nagla pogoršanja, takozvane akutne komplikacije. Ova pogoršanja šećerne bolesti se ispoljavaju visokim porastom nivoa šećera u krvi kao akutne metaboličke komplikacije i naglim smanjenjem nivoa šećera u krvi kao hipoglikemijska stanja.
U akutne metaboličke komplikacije šećerne bolesti spadaju:
- Hiperglikemija
- Dijabetična ketoacidoza i koma
- Neketotična hiperosmolarna koma
- Laktatna acidoza
Hiperglikemija
Hiperglikemija je povećanje nivoa šećera u krvi iznad 6,0 mmol/L na tašte i iznad 7,7 mmol/L u slučajnom uzorku plazme, bez obzira na vrijeme i uzimanje hrane. Do porasta nivoa šećera u krvi dolazi zbog izostanka inzulinskog djelovanja. Zbog toga je razgradnja šećera znatno smanjena ili potpuno prekinuta, pa se nerazgrađeni šećer gomila u krvi. Porastu nivoa šećera doprinosi i stalno pristizanje glukoze iz jetre, gdje se vrši pretvaranje bjelančevina u glukozu. Tako nivo šećera u krvi raste i dostiže vrijednosti koje su znatno iznad normale, često veće od 13, 20 ili 25 mmol/L i više. Ovako visoka koncentracija šećera u krvi povećava gustinu i osmolarnost krvi i time izaziva obilno mokrenje. Pored vode bolesnik mokraćom gubi i elektrolite, naročito kalijum i natrijum i za kratko vrijeme ulazi u stanje teške isušenosti ili dehidratacije.
