Zajednički naziv – urinarne infekcije ili infekcije urinarnog trakta (UTI) uključuje infekcije uretre, mokraćne bešike, prostate i bubrega.
Nastanku urinarnih infekcija i njihovom širenju prema bubrezima doprinosi otežano i nepotpuno pražnjenje mokraćne bešike. Smetnja u pražnjenju mokraćne bešike u dijabetičnih bolesnika mogu nastati zbog vegetativne neuropatije ili zbog mehaničkog pritiska uvećane materice u trudnica ili uvećane prostate u starijih muškaraca.
Komplicirane urinarne infekcije. Urinarne infekcije u dijabetičnih bolesnika svrstane su u komplicirane, zajedno sa UTI u bolesnika sa bubrežnim kamencima, adenomom prostate, veziko-ureteralnim refluksom i trajnim urinarnim kateterom.
Zbog smetnji u pražnjenju mokraćne bešike i opisanih favorizujućih faktora, infekcija se u dijabetičnih bolesnika lakše i brže širi na gornje dijelove urinarnog trakta. Učestalost infekcije bubrežnih karlica je iznad 60%. Zbog toga je u dijabetičnih bolesnika visoka i učestalost komplikacija UTI kao što su perinefritični apsces i papilarna nekroza. Bubrežna infekcija sa ovim komplikacijama ima nepovoljan tok sa mogućim brzim razvojem bubrežne slabosti.
Dijagnoza UTI
Dijagnoza UTI se posatvlja na osnovu kliničke slike i pregleda mokraće, a potvrđuje se bakteriološkim pregledom mokraće.
U kliničkoj slici urinarnih infekcija dominiraju učestalo mokrenje sa pečenjem pri mokrenju, uregntno mokrenje oskudnih količina mokraće, tamnije obojena mokraća neugodnog mirisa sa povremenim prisustvom krvi.
Kod inektivnog prostatitisa se javlaju bolovi podno trbuha i u predjelu perineuma, povišena tjelesna temperatura sa otokom i bolom u predjelu prostate.
Kod hroničnog prostatitisa i adenoma prosate, mlaz mokraće je tanak, isprekidan sa nepotpunim izmokravanjem, uz bolove podno trbuha i u maloj karlici.
Kod infektivnog pijelonefritisa česti su bolovi u slabinama sa visokom, često septičnom temperaturom i groznicom, sa intoksikacijom, dehidarcijom i teškim općim stanjem.
Pregledom urina na UTI ukazuju leukociturija, cilindrurija, bakteriurija i povremena hematurija.
Bakteriološkim pregledom urina potvrđuje se dijagnoza UTI. Prisustvo bakterija u mokraći dokazuje se mikroskopskim pregledom kapi necentrifugirane mokraće po Gramu ili pregledom sedimenta centrifugiranog urina. Metoda izbora je kultivacija ispravno uzetog uzorka urina sa utvrđenivanjem broja bakterija u ml urina i testiranjem njihove osjetljivosti na antimikrobne lijekove.
Signifakantna bakteriurija je nalaz 105 bakterija/ml urina, koji potvrđuje postojanje UTI sa 95% vjerovatnoće.
Asimptomatska bakteriurija označava signifikantnu bakteriuriju bez kliničkih znakova UTI. Utvrđuje se češće u starijih osoba i osoba za trajnim urinarnim kateterom, a posebno je značajna u trudnica i bolesnika kojima predstoje hirurške operacije urinarnog trakta.
Antimikrobno liječenje UTI
Antimikrobno liječenje UTI ima za cilj nestanak kliničkih znakova UTI i postizanje sterilnosti urina na kraju liječenja.
U dijabetičnih bolesnika treba liječiti sve simptomatske UTI kao i asimptomatsku bakteriuriju. Urinarne infekcije se liječe 7-14 dana, po potrebi i duže, prema nalazu urinokulture i antibiograma urina.
Baktriološka kontrola urina se vrši neposredno prije početka liječenja, 48-72 sata nakon započete terapije, 10-14 dana nakon završetka terapije i 4-6 sedmica nakon završetka terapije.
Relaps podrazumijeva infekciju sa istom bakterijom unutar 14 dana od završetka liječenja.
Reinfekcija je nova infekcija, drugim bakterijama, nakon završenog liječenja prethodne infekcije.
AUTOR
Prof.Dr. Džemal Poljaković dr med
Subspecijalista endokrinolog dijabetolog
Klinički Centar Tuzla
Medicinski Fakultet Univerziteta u Tuzli
