Dijabetes melitus je vodeći uzrok morbiditeta i mortaliteta širom svijeta. Procjenjuje se da je 2014. godine oboljelo 387 miliona odraslih osoba, što se očekuje da će porasti za skoro 40% do 2035. godine. 90-95% onih sa ovom bolešću ima dijabetes tipa 2. U patofiziološkom smislu, dijabetes tipa 2 je višeorgansko, multifaktorsko stanje koje karakterizira prvenstveno inzulinska rezistencija, hiper inzulinemija i disfunkcija beta ćelija, što u konačnici dovodi do zatajenja beta ćelija.
Dijabetes je povezan sa dugotrajnim oštećenjem, disfunkcijom i zatajenjem različitih organa, posebno očiju, bubrega, nerava, srca i krvnih sudova. Rizik od razvoja dijabetesa tipa 2 raste s godinama, gojaznošću i nedostatkom fizičke aktivnosti. Inzulinska rezistencija je fundamentalni aspekt etiologije dijabetesa tipa 2. Pokazalo se da je otpornost na inzulin povezana s aterosklerozom, dislipidemijom, netolerancijom na glukozu, hiperurikemijom, hipertenzijom i sindromom policističnih jajnika.
Mineral cink igra ključnu ulogu u sintezi i djelovanju inzulina, kako fiziološki tako i kod dijabetes melitusa. Cink stimulira djelovanje inzulina i aktivnost inzulinskih receptora tirozin kinaze. Istraživanja jasno pokazuju da cink ima antioksidativna svojstva, i da suplementacija cinkom smanjuje oksidativni stres. Suplementacija cinkom povećava aktivnost i nivoe ključnih antioksidativnih enzima i proteina, dok značajno smanjuje peroksidaciju lipida.
Dobro je poznato da je oksidativni stres visok i kod pacijenata sa dijabetesom tipa 1 i tipa 2, što doprinosi daljnjoj disfunkciji beta ćelija, što rezultira pogoršanjem kontrole glikemije. Oksidativni stres također igra ključnu ulogu u patogenezi i mikro- i makrovaskularnih komplikacija dijabetesa.
Brojne in vitro i in vivo studije su pokazale da cink utiče na višestruke aspekte inzulinske homeostaze i na upalni odgovor kod dijabetesa tipa 2. Važan je za pravilno lučenje inzulina iz beta ćelija pankreasa, doprinosi transportu inzulina i vezivanju za njegov receptor na drugim ćelijama, i može uticati na osjetljivost i rezistenciju inzulina aktiviranjem višestrukih kaskada ćelijske signalizacije. Pokazalo se da beta ćelije s nedostatkom cinka imaju manje granula inzulina i pate od većeg oksidativnog stresa nego ćelije pune cinka.
Neka istraživanja su pokazala da cink poboljšava nivoe glukoze (kontrolu glikemije) kod osoba sa dijabetesom. Kao posljedica dijabetesa, mogu se razviti dugotrajne komplikacije, poput bolesti bubrega, živaca i očiju. Također, povećava se rizik od kardiovaskularnih komplikacija poput srčanog i moždanog udara. Dijabetes tipa 1 je oblik dijabetesa u kojem tijelo više ne može proizvoditi inzulin. Rizik od razvoja dijabetesa tipa 2 raste s godinama, gojaznošću i nedostatkom fizičke aktivnosti, a karakterizira ga sve veća nesposobnost tijela da dobro iskoristi inzulin (inzulinska rezistencija). Mineral cink igra ključnu ulogu u djelovanju inzulina i teoretski suplementacija cinka koju koriste osobe s inzulinskom rezistencijom može spriječiti nastanak dijabetesa.
Studije pokazuju da inzulin može formirati kompleks sa cinkom, poboljšavajući rastvorljivost ovog hormona u beta ćelijama pankreasa. Štaviše, sposobnost vezivanja insulina za njegov receptor može biti povećana. Dokazane su promjene u koncentraciji i distribuciji cinka u tkivima, kao i poboljšanja osjetljivosti na inzulin nakon suplementacije ovim elementom.
