Dijabetes nije samo stanje koje predisponira pacijenta da boluje od težeg COVID-19, već se može razviti i kao posljedica infekcije ovim virusom.
Klinički spektar COVID-19 je heterogen, u rasponu od blagih simptoma sličnih gripi do sindroma akutnog respiratornog distresa, zatajenja više organa i smrti. Starija životna dob, dijabetes i drugi komorbiditeti su prijavljeni kao značajni prediktori morbiditeta i mortaliteta. Hronična upala, povećana aktivnost koagulacije, oštećenje imunološkog odgovora i potencijalno direktno oštećenje gušterače uzrokovano SARS-CoV-2 mogu biti među osnovnim mehanizmima povezanosti dijabetesa i COVID-19.
Teški akutni respiratorni sindrom korona virus 2 (SARS-CoV-2) je uzročnik bolesti COVID-19. Dijabetes je jedan od najčešćih komorbiditeta kod osoba sa COVID-19 sa prevalencijom koja varira između 7 i 30%. Dijabetičari zaraženi SARS-CoV-2 imaju veću stopu prijema u bolnicu, tešku upalu pluća i veći mortalitet u odnosu na osobe bez dijabetesa. Nadalje, dijabetes je povezan sa hroničnim upalnim stanjem niskog stepena koje pogoduje razvoju pretjeranog upalnog odgovora, a time i pojavi sindroma akutnog respiratornog distresa. Nedavni dokazi su pokazali da SARS-CoV-2 također može uzrokovati direktna oštećenja gušterače koja bi mogla pogoršati hiperglikemiju, pa čak i izazvati nastanak dijabetesa kod osoba koje prethodno nisu bolovale od dijabetesa.
Sve veći broj dokaza sugeriše da nakon prvih 30 dana akutne faze bolesti, osobe s COVID-19 mogu doživjeti post-akutne posljedice koje se nazivaju dugi COVID – koje mogu uključivati manifestacije plućnog i vanplućnog sistema organa, uključujući dijabetes. Iako su dijabetes i druge glikometaboličke abnormalnosti naširoko prijavljeni tokom akutne faze COVID-19, manje se zna o riziku i teretu dijabetesa i povezanim ishodima u post-akutnoj fazi COVID-19.
Ljudi koji obole od COVID-19 imaju veći rizik od razvoja dijabetesa do godinu dana kasnije, čak i nakon blage infekcije SARS-CoV-2, u poređenju sa onima koji nikada nisu imali bolest, pokazuje masovna studija od skoro 200.000 ljudi.
Istraživanje, objavljeno u časopisu The Lancet Diabetes & Endocrinology ranije ove godine, jedno je od sve većeg broja studija koje pokazuju da COVID-19 može povećati rizik od dijabetesa kod osoba, mjesecima nakon infekcije.
Istraživači su otkrili da su ljudi koji su imali COVID-19 imali oko 40% veću vjerovatnoću da će razviti dijabetes u roku od godinu dana nakon oporavka, u poređenju sa učesnicima u kontrolnoj grupi. Vjerojatnoća razvoja dijabetesa je rasla ako je pacijent patio od ozbiljne infekcije koja je dovela do hospitalizacije ili boravka na intenzivnoj njezi.
Mnoge vrste bolesti, uključujući i druge virusne infekcije, opterećuju tijelo na različite načine i tako uzrokuju porast razine šećera u krvi, fenomen koji se naziva stresna hiperglikemija. Kada se bolest povuče, simptomi se mogu povući, tako da je u teoriji dijagnoza dijabetesa samo privremena, iako su oboljeli u većem riziku od razvoja pravog dijabetesa tipa 2 kasnije u životu.
Drugi mogući mehanizam je da bi koronavirus mogao direktno inficirati stanice u pankreasu koje proizvode inzulin i oštetiti ih ili ih ubiti. Neka istraživanja su pokazala da ove ćelije imaju ACE2 receptor koji virus koristi za ulazak u ćelije. Ili bi ćelije pankreasa mogle biti oštećene zbog povišenog nivoa upale uzrokovane odgovorom imunološkog sistema na virus.
