Dijabetes ili šećerna bolest velika je opasnost modernog doba. Procjenjuje se da bi do 2035. na svetu moglo da bude 592 miliona obolelih od dijabetesa tip 2. S obzirom na epidemijske razmjere dijabetesa, naučnici nastoje da pronađu nova rješenja za prevenciju ovog oboljenja. Svakog dana imamo nova istraživanja za različite prirodne supstance koje imaju neosporiv efekat smanjenja nivoa šećera u krvi. Novo istraživanje pronašlo je obećavajuću terapiju u kakau. Naime, antioksidansi iz kakaovog praha mogli bi značajno da uspore napredovanje dijabetesa!
U osnovi dijabetesa je poremećaj vezan za inzulin, hormon koji proizvode, skladište i otpuštaju beta ćelije u pankreasu. Inzulin je odgovoran za kontrolu i regulisanje nivoa šećera u krvi. On sprječava da nivo šećera naraste toliko visoko da naškodi krvnim sudovima i organima. Kod dijabetesa tipa 1, pankreas proizvodi malo ili uopšte ne proizvodi inzulin. Oboljeli od dijabetesa tipa 2 mogu da imaju više inzulina, ali on kod njih slabo djeluje, jer su njihova tkiva manje osjetljiva na inzulin. Prema tome moraju da unose dodatne doze inzulina, da bi im taj hormon proizveo regulatoran efekat na šećer u krvi.
Studije su pokazale da je kod dijabetesa tipa 2, osim smanjene osjetljivosti tkiva na inzulin, prisutno i povećano odumiranje beta ćelija. Taj poremećaj uzrokuje slabiju proizvodnju inzulina i brže napredovanje bolesti. Vođeni tom spoznajom, naučnici sa Univerziteta Brigem Jang u američkoj državi Juta bacili su se na istraživanje mogućnosti pojačavanja aktivnosti beta ćelija, da proizvode veće količine inzulina. Rezultati istraživanja nedavno objavljenog u časopisu The Journal of Nutritional Biochemistry dalo je naslutiti da bi sastojak pronađen u kakau mogao da bude koristan u borbi protiv dijabetesa.
Ranija istraživanja utvrdila su da su beta ćelije vrlo osjetljive na slobodne radikale i na oksidativni stres koji oni uzrokuju. To je podstaklo naučnike da pažljivo prouče efekat antoksidansa flavonola iz kakaa. Od svih flavanola, jedinjenja s antioksidativnim svojstvima, najdjelotvornijim se pokazao katehin. Eksperimenti su pokazali da ishrana bogata tim sastojkom smanjuje gojaznost i poboljšava regulaciju nivoa šećera. Naučnici su potom istražili mehanizam kojim katehin djeluje na beta ćelije.
“Molekul katehina povećava otpornost ćelija na oksidativni stres”, tvrdi profesor Džefri Tesem, glavni autor istraživanja. “Katehin jača mitohondrije, dijelove beta ćelija koji služe kao izvor ćelijske energije, podstičući ih da proizvode više inzulina. To ujedno čini organizam otpornijim na oksidativni stres.”
Pretjerano konzumiranje čokolade nije rešenje
Međutim, autori ističu da konzumacija većih količina čokolade u ovu svrhu ne bi donijela zaštitu od dijabetesa. Morali biste da konzumirate jako puno čokolade da biste unijeli dovoljno katehina za preventivni efekat, a to bi takođe bilo štetno, jer čokolada sadrži i šećer.
Na osnovu otkrića o blagotvornosti djelovanja katehina, naučnici traže način izolovanja tog ljekovitog sastojka iz kakaa zbog korištenja u liječenju. Na primjer, u obliku kapsula s ekstraktom kakaa koji sadrži standardizovanu dozu katehina.
“Ova saznanja pomoći će nam da djelotvornije iskoristimo flavanole u hrani ili dodacima ishrani zbog boljeg kontrolisanja glukoze u krvi, a i zbog odlaganja ili sprečavanja nastanka dijabetesa tipa 2”, kaže dr Endru Nilson sa Univerziteta Virdžinija Tek, koji je učestvovao u istraživanju.
Druge studije ukazale su na druge koristi flavanola iz kakaa, u koje spada katehin. Ovi sastojci snižavaju arterijski pritisak i smanjuju rizik od kardiovaskularnih bolesti. Trenutno su predmet proučavanja i kao potencijalna sredstva prevenciji karcinoma i kognitivnih poremećaja. Flavanoli pripadaju velikoj grupi antioksidansa polifenola, koji uključuju flavonole, izoflavone, antocijanine, antoksantine i fenole.
Ostali značajni antioksidansi su vitamin A, vitamin E, beta karoten, likopen, melanoidini i indoli. Naoružajte se ovim sastojcima iz namirnica sa sljedeće liste:
Vitamin A – narandže, brokole, paprika, mango, kivi,
Vitamin E – orašasti plodovi, sjemenke, žitarice cijelog zrna, biljna ulja i avokado
Beta karoten – narandže, kajsije, mrkva, tikva, mango
Likopen – paradajz (kuhani), lubenica, mrkva, papaja, mango
Izoflavoni – soja, grašak i mlijeko
Flavonoli – kakao, čaj, zeleni čaj, citrusi, crno vino, luk i jabuke
Katehini – kakao, crna čokolada, čaj
Antoksantini – banana, karfiol, krompir, đumbir, crveni luk, bijeli luk, šampinjoni
Antocijanini – mrkva, borovnice, crveno vino
Indoli – brokoli, karfiol i kupus
Melanoidini – pržena zrna kafe
Iako se kakao može naći čak u velikom procentu u nekim od čokolada, nemojte unositi u organizam veće količine čokolade u ovu svrhu jer u tom slučaju primjena kakaa ne bi donijela zaštitu od dijabetesa. Morali biste da konzumirate jako puno čokolade da biste unijeli dovoljno katehina za preventivni efekat, a to bi takođe bilo štetno, jer čokolada sadrži i šećer. Upotrebljavajte sam kakao u cilju bolje kontrole glikemije i odlaganja oboljevanja od dijabetesa tipa 2, smanjenja arterijskog pritiska i smanjenja rizika od kardiovaskularnih bolesti.
